Tırnak batması şikayetinde en sık neden yanlış ayakkabı seçimi gibi düşünülse de, tırnak batmasının sebepleri sıklık sırasına göre şu şekildedir: yanlış tırnak kesimi, uygun olmayan ayakkabı kullanımı, travmalar, tırnak mantarı ve başka hastalıklardan kaynaklanan deformasyonlar.
Tırnağın yanlış kesilmesi en önemli nedenlerden biridir. Tırnak, parmak şekline uygun şekilde oval kesilirse kenarları doku altına ilerleyebilir. Bunu önlemek için tırnak düz şekilde kesilmelidir. Bu sayede kenarlar derinin dışında kalır ve batma oluşmaz.
Ayakkabı seçimi de oldukça önemlidir. Burun kısmı dar ayakkabılar giyildiğinde, tırnak kenarlardan içeri bükülür ve batar. Benzer şekilde yüksek topuklu ayakkabılar, başparmağa fazla baskı yaptığı için tırnak kenarları doku içine kıvrılır.
Travmalar, yani sehpa veya masa ayağına çarpma, topa sert vurma gibi darbeler, tırnağın çıkış açısını değiştirerek batmasına neden olabilir.
Mantar hastalıkları da bir diğer nedendir. Parmak derisinde veya tırnağın altında oluşan mantar enfeksiyonları tırnağın yapısını ve çıkış yönünü değiştirir. Bu da batığa yol açar.
Ayak ya da parmak deformasyonları, tırnakta açı değişikliklerine sebep olabilir ve tırnağın deri altına doğru uzamasına yol açabilir.
Genel ayak hijyeninin yetersizliği de batık oluşumuna katkı sağlar. Hijyene dikkat edilmediğinde mikrobik enfeksiyonlar ortaya çıkabilir ve bu da tırnak batmasına neden olabilir.
Tırnak Batması Kimlerde Daha Sık Görülür?
Tırnağını kökten kesenlerde, sivri burunlu veya dar ayakkabı giyenlerde, yüksek topuklu ayakkabı kullananlarda, ayak hijyenine dikkat etmeyenlerde, mantar tedavisini geciktirenlerde ve doğuştan ya da sonradan oluşan ayak-parmak deformasyonu olan kişilerde daha sık görülür.
Tırnak Batması Nasıl Önlenir?
Bilinen risk faktörlerinden uzak durmak gerekir. En önemli önlem, tırnağın doğru şekilde kesilmesidir. Ayrıca ayakkabı giyildiğinde başparmakta ağrı hissediliyorsa, o tarz ayakkabıların giyilmemesi önerilir.
Mantar veya başka bir hastalık varsa, en kısa sürede tedavi edilmelidir. Ayakta veya parmakta ağrıya yol açan bir şekil bozukluğu varsa, ortopedi uzmanına başvurularak deformasyonun düzeltilmesi sağlanmalıdır.
Tırnak Batmasının Yaşam Kalitesine Etkisi
Hayati önem taşıyan bir rahatsızlık olmamakla birlikte, tırnak batması kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler. Gün içinde yürümek zorunda olduğumuz için ağrı her adımda hissedilir. Hastalık ilerledikçe batık bölgede iltihap, akıntı, şişlik ve kızarıklık gelişebilir. Bu durumda hasta ayakkabı giymekte zorlanır, yürümesi kısıtlanır ve günlük yaşamı olumsuz etkilenir.
Tırnak Batması Kendiliğinden Geçer mi?
Erken dönemde bazı önlemler alınırsa, ilerlemeden düzelebilir. Ancak hem erken hem ileri dönemde tırnak batmasının kendiliğinden iyileşmesi beklenmez. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, o kadar kolay ve konforlu yöntemlerle sonuç alınabilir.
Tırnak Batması İçin Hangi Bölüme Gidilir?
Tırnak batması farklı düzeylerde görülebilir. İltihaplı olduğunda hastalar genellikle dermatoloji uzmanına başvursa da, bu durum dermatolojinin ilgi alanına girmez.
Basit vakalarda aile hekimi, pratisyen hekim, genel cerrahi veya ortopedi uzmanı tarafından tedavi edilebilir. Çok erken dönemde ise podologlar (ayak sağlığı uzmanları) da basit müdahalelerle batığı düzeltebilir.
Tırnak Batması Tedavisinde Uygulanan Yöntemler
İleri evre tırnak batmalarında en etkili yöntem, Emet yöntemi olarak bilinen tekniktir. Bu yöntemde yalnızca batık kısmı kesilerek çıkarılır ve kökü yakılarak kapatılır. Başarı oranı %100’e yakındır ve tekrarlama riski yok denecek kadar azdır.
Erken evrede tırnağın batık ucu hafifçe kaldırılıp altına küçük, yumuşak bir destek konularak çıkış açısı değiştirilir. Böylece tırnak, deri altına ilerlemeden büyümeye devam eder.
Bazı durumlarda tırnak üzerine yaylı tel takılarak tırnağın kenarları yukarı kaldırılabilir. Ancak bu yöntem aylarca sürer ve ayakkabı giyimini zorlaştırdığı için pratikte pek tercih edilmez.
Batık Tırnak Çekilmeli mi?
Eskiden batık tırnak tamamen çekilirdi; ancak bu yöntemde batığın aynı yerden tekrarlama riski oldukça yüksektir. Ayrıca iyileşme süreci uzun ve ağrılı olduğundan günümüzde büyük oranda terk edilmiştir.
Tırnak Yeniden Çıkar mı?
Tırnak tamamen çekildiğinde yenisi çıkar; ancak aynı şekilde büyüdüğü için batma riski devam eder. Emet yönteminde sadece batık kısım 2–3 mm kadar kökten çıkarılır ve tırnak fark edilmeyecek kadar daralır. Görünümde herhangi bir estetik kayıp olmaz, hatta tırnak daha zarif görünür.
İyileşme Süresi
Tırnağın tamamen çekildiği durumda iyileşme yaklaşık iki ay sürer. Ancak bu süre boyunca hasta genellikle günlük yaşamına devam edebilir.
Sadece batık kısmın alındığı Emet yönteminde ise 3–5 gün içinde ağrı azalır ve iki hafta içinde iyileşme tamamlanır.
Tel veya destekleme yöntemlerinde genellikle ağrı veya rahatsızlık hissi olmaz.
Tedavi Sonrası Krem veya Pansuman Gerekir mi?
Doktorun önerdiği antibiyotik, ağrı kesici ve yara bakım ürünleri tarif edildiği şekilde kullanılmalıdır. Bu ilaçlar genellikle iltihabı önlemeye yöneliktir.
Tırnağın tamamen çekildiği durumlarda pansuman gerekebilir. Ancak sadece bir kısmın alındığı veya koruyucu yöntemlerin uygulandığı durumlarda genellikle ilk banyodan sonra pansuman gerekmez.
Tırnak Batması Tekrarlar mı?
Uygulanan yönteme göre değişmekle birlikte, Emet yönteminde tırnağın kökü yakıldığı için tekrarlama olasılığı neredeyse yoktur.
Tırnak Batması Teli
Tırnağın kenarlarına takılan yaylı çelik teller, tırnağı yukarı doğru kaldırarak batmayı engellemeyi amaçlar. Teorik olarak etkili olsa da uzun tedavi süresi, ayakkabı giyimini zorlaştırması ve düşük başarı oranı nedeniyle yaygın olarak kullanılmamaktadır.
Elde Tırnak Batması
Elde de tırnak batması görülebilir. Nedenleri genellikle yanlış tırnak kesimi, travmalar ve nadiren mantar enfeksiyonlarıdır. Belirtileri arasında ağrı, kızarıklık, şişlik ve ilerleyen vakalarda akıntı bulunur.
Elde tırnak batması tedavisi daha kolaydır; çünkü genellikle erken dönemde fark edilir. Lokal anestezi altında tırnağın açısı düzeltilir ve çoğu zaman cerrahi müdahale gerekmez.
Şeker Hastalarında Tırnak Batması
Diyabet hastaları genellikle ayak bakımı konusunda daha bilinçlidir, bu nedenle tırnak batması daha az görülür. Ancak görüldüğünde tedavisi çok daha dikkatli yapılmalıdır.
Şeker hastalarında enfeksiyon riski yüksektir, bağışıklık yanıtı zayıf olduğu için iltihap ilerleyebilir ve doku çürümesi (nekroz) gelişebilir.
Bu nedenle diyabetli hastalar tedaviye başlamadan önce mutlaka doktoruna durumunu belirtmelidir. Tedavi sırasında antibiyotik kullanımı, pansuman takibi ve yara kontrolü daha özenli yapılmalıdır.
Tırnak Batması Tedavi Ücretleri
Tedavi ücreti, uygulanacak yönteme ve batığın durumuna göre değişir. Basit vakalarda koruyucu yöntemler uygun maliyetlidir; ancak cerrahi müdahale gerektiğinde ücret artar.
Batığın tek veya çift taraflı olması, iki ayakta birden bulunup bulunmaması ve kullanılan malzemeler de ücret üzerinde belirleyici faktörlerdir. Aynı hastada birden fazla müdahale yapılırsa genellikle ikinci işlemde indirim uygulanır.
Referanslar
- KAYA, İ., AYDINGÖZ, İ. E., GÜNEY, O., & CANDAN, İ. (1999). Tırnak Batması Tedavisindeİki Yöntemin Karşılaştırılması. Turkiye Klinikleri Journal of Dermatology, 9(1), 6-10. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-tirnak-batmasi-tedavisinde-ki-yontemin-karsilastirilmasi-30703.html